Po zakończeniu II wojny światowej Słupsk powrócił w granicę państwa polskiego i stał się dużym garnizonem Wojska Polskiego, a pobliskie Redzikowo służyło jak miejsce dyslokacji jednostek lotniczych. Wśród nich najważniejszą był 28 słupski pułk lotnictwa myśliwskiego. Pułk ten rozpoczął swoją działalność w 1952 r., kiedy to w dniu 17 września tego roku miała miejsce pierwsza zbiórka stanu osobowego. Z końcem 2000 r., po 48 latach istnienia pułk ten został rozformowany zgodnie z rozkazami wyższych przełożonych.
Przez cały okres swego istnienia pułk był związany z ziemią słupską. Wśród jego zasadniczych zadań była min. obrona środkowego wybrzeża i Słupska jako miasta. Poza tym należy wymienić szereg zadań jakie żołnierze 28 splm (słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego) realizowali na rzecz Słupska i Ziemi Słupskiej:
– odgruzowywanie miasta po zniszczeniach wojennych;
– pomoc w odbudowie zniszczonych zakładów i budowie nowych;
– udzielanie się na rzecz Państwowych Gospodarstw Rolnych w okresie intensywnych prac polowych;
– partycypacja w utrzymaniu funkcjonowania Cywilnego Portu Lotniczego, który kiedyś miał swoją siedzibę w
Redzikowie i korzystał z pasa startowego będącego częścią infrastruktury 28 splm;
– udział w rozwoju słupskiej komunikacji miejskiej, np. budowa linii trolejbusowej;
– współdziałanie przy budowie sieci ciepłowniczej ze Słupska do Redzikowa;
– wsparcie budowy nowej szkoły w Redzikowie;
– praca przy odśnieżaniu słupskich dróg podczas masowych opadów śnieżnych;
– honorowe oddawanie krwi na potrzeby słupskiej służby zdrowia;
– reprezentowanie regionu słupskiego podczas ćwiczeń krajowych i międzynarodowych;
– prowadzenie pracy wychowawczej w słupskich szkołach;
– wiele innych zadań.
Za tak duży wkład na rzecz Słupska i Województwa Słupskiego w dniu 1 września 1995 decyzją MON nr 94/MON z dnia 11 lipca 1995 pułk otrzymał nazwę wyróżniającą „Słupski”, a dzień 17 września ustalony został świętem pułku. Tego samego roku w grudniu, pułk otrzymał nowy sztandar ufundowany przez społeczeństwo Słupska i Ziemi Słupskiej.
W okresie pokojowej służby 22 pilotów 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego straciło życie wykonując zadania lotnicze na polskim niebie.
W przyszłym roku minie 20 rocznica rozformowania 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego. Mimo, że ten pułk już nie istnieje, to aktywnie działa Stowarzyszenie Przyjaciół 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego. Organizacja ta skupiająca b. żołnierzy, pracowników i sympatyków redzikowskiego pułku kultywuje tradycje jednostki i jej historię. To właśnie dzięki min. wysiłkom tego stowarzyszenia udało się dotychczas upamiętnić 28 splm poprzez:
– Wykonanie Parku Muzealnego w Redzikowie dla samolotów, które były na uzbrojeniu pułku wraz z tablicą upamiętniającą pilotów, którzy ponieśli śmierć w trakcie swojej służby;
– Urządzenie Izby Pamięci pułku na terenie Zespołu Szkół w Redzikowie;
– Nadanie Szkole Podstawowej w Redzikowie imienia 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego;
– Nadanie drodze prowadzącej do b. koszar 28 splm nazwy „Aleja 28 Słupskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego”;
– Nadanie imienia 28 splm jednemu z rond na trasie ringu miejskiego znajdującego się na skrzyżowaniu ulic gen. Wł. Andersa i 11 listopada.
– Wmurowanie tablicy pamiątkowej ku czci 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego w Kaplicy w Redzikowie;
– Ufundowanie tablicy upamiętniającej poległych, zaginionych i zmarłych żołnierzy i pracowników 28 splm w kolumbarium słupskiego cmentarza;
– Wprowadzenie repliki sztandaru pułku do Kaplicy Garnizonowej w Słupsku i jej poświęcenie przez Kapelana Garnizonu.
Wszystkie w/w zadania zostały zrealizowane od 2002 r. kiedy to powstało Stowarzyszenie Przyjaciół 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego. To prężnie działające stowarzyszenie stale i konsekwentnie upamiętnia 28 splm poprzez realizację szeregu innych przedsięwzięć : spotkania, prelekcje, odczyty, festyny, działalność medialna, itp.
Wprowadzenie repliki sztandaru 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego
Dodatkowo, dla upamiętnienia największej jednostki lotniczej bazującej przez 48 lat na Ziemi Słupskiej, w dniu 26 września br. miało miejsce wprowadzenie repliki sztandaru 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego do Izby Pamięci Pułku mieszczącej się w Szkole Podstawowej w Redzikowie. Szkoła ta od 2015 r. nosi właśnie imię 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego.
28 słupski pułk lotnictwa myśliwskiego
28 słupski pułk lotnictwa myśliwskiego pełnił przez 48 lat ofiarną lotniczą służbę na słupskiej ziemi. Pułku nie ma już od 19 lat, istnieje jednak Stowarzyszenie Przyjaciół 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego, które wciąż podejmuje aktywne działania dla kultywowania pamięci o historii redzikowskiej lotniczej jednostki.
Ostatnim faktem upamiętniającym historię 28 splm było wprowadzenie w dniu 26 września br. repliki sztandaru pułku do Izby Pamięci 28 splm w Szkole Podstawowej w Redzikowie. Akt ten był możliwy dzięki aktywności wielu ludzi, w tym szczególnie, członków Stowarzyszenia Przyjaciół 28 słupskiego pułku lotnictwa myśliwskiego.
W trakcie uroczystości w dniu 26 września br. replika sztandaru została przekazana przez prezesa Stowarzyszenia Przyjaciół 28 splm płk dypl. pilota w stanie spoczynku Franciszka Klimczuka pocztowi honorowemu b. żołnierzy 28 splm. Następnie poczet ten wręczył replikę sztandaru pułku pocztowi sztandarowemu klasy wojskowej z Liceum w Redzikowie, który przy dźwiękach „Marszu Lotników” i w asyście zebranych gości zaniósł ją do Izby Pamięci. W izbie tej odbyła się ostatnia część tej uroczystości, tj. zamocowanie repliki sztandaru 28 splm na jej ścianie czołowej.
Cała uroczystość, na którą przybyło wielu gości, miała bardzo podniosły charakter. Bardzo ważnym było, że uczestniczyli w niej uczniowie redzikowskiej szkoły. To właśnie Ci młodzi ludzi poznają w ten sposób historię i osiągnięcia 28 splm. Starzy lotnicy z 28 splm oczekują, aby współczesna młodzież z naszego, i nie tylko, regionu pamiętała o pułku lotniczym z podsłupskiego Redzikowa. Uroczystość przekazania repliki sztandaru 28 splm była poprzedzona hymnem państwowym i ślubowaniem uczniów klas pierwszych Szkoły Podstawowej.
Oryginalny sztandar pułku został w 2001 r. przekazany do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. W Słupsku mamy dwie repliki sztandaru; jedna w Kaplicy Garnizonowej w Słupsku, a druga – ostatnio wprowadzona, w Izbie Pamięci Pułku w Szkole Podstawowej w Redzikowie. Znajdujące się w Słupsku i Redzikowie repliki sztandaru są świętymi symbolami dla b. żołnierzy, pracowników i sympatyków pułku.
tekst – Andrzej Liberek
zdjęcia – Ryszard Kuras